Heidendom is voornamelijk een praktische religie.
Daarin staat de praktijk, de bijkomende ervaringen en diens interpretaties centraal.
Deze interpretaties, ervaringen en praktijken kunnen onderling enorm verschillen wat Heidendom dan ook een decentrale religie maakt waarin niemand de regie heeft, behalve de beoefenaar.
Dit kan allemaal individueel gedaan worden. Het kan ook heel mooi in groepsverband gedaan worden. Heidenen geloven dat er meerdere wegen heel valide zijn.
Om een beeld te geven van hoe Heidendom gedaan kan worden beschrijf ik op deze pagina mijn eigen praktijk die ik in de loop der tijd heb opgebouwd. Het baseert zich op mijn eigen interpretatie van de geschiedenis, mythe, rituelen & spirituele ervaringen.
Het reflecteert dus mijn manier van Heidendom die bij mij past. Dat kan heel wat duiden over Heidendom maar hoeft niet aan te sluiten bij de praktijk van een ander.
Ook kan dit document gaan veranderen in de loop der tijd naarmate mijn praktijk veranderd.
Studie
Voor mij is studie belangrijk omdat het mij enige kaders geeft waardoor ik mijn spirituele ervaringen beter kan leren begrijpen. Omdat we spiritualiteit beoefenen met onze geest geloof ik dat we deze kunnen voeden met informatie die onze blik verrijkt.
Welke informatie is dan belangrijk voor mij als Heiden?
Dat zou ikzelf opdelen in drie hoofd onderdelen:
- Mythologie
Daarin staan natuurlijk de Poëtische Edda en de Proza Edda voor mij centraal.
Deze mythologie van Noord-Germaanse komaf geeft mij een kader waardoor ik de Goden & Godinnen kan leren kennen door middel van geschreven tekst.
Het bestuderen van deze teksten geeft mij inzicht in wie zij zijn en hoe ze gezien werden door mensen van hun tijd. Ook met hun eigen kaders in het achterhoofd. - Geschiedenis
Omdat mijn Heidendom een worteling is in de inheemse cultuur van Nederland is het bestuderen van geschiedenis een manier om te kunnen verbinden met mijn voorouders. Het leren begrijpen van hoe zij geleefd hebben en wat zij hebben meegemaakt geeft mij inzicht in wie zij waren en dus ook wie ik ben.
Dit kan gedaan worden door middel van het lezen van geschiedenisboeken, het kijken van documentaires en het bezoeken van verschillende musea. Een museum over de Nederlandse geschiedenis kan dan ook wel gezien worden als een tempel toegewijd aan de voorouders, zo zie ik het ten minste. - Filosofie
Voor mij is filosofie belangrijk omdat het mij kaders geeft waardoor ik ideeën en ervaringen beter kan begrijpen. Voornamelijk boeken over polytheïsme geven mij inzicht in hoe de zaken in elkaar zouden kunnen steken en hoe er over gedacht kan worden.
Het is een beetje als een mentale kaart waardoor je gemakkelijker ervaringen, ideeën en gebeurtenissen op een rijtje kan zetten vaak ook in relatie met anderen.
Samengevoegd informeert deze informele studie mijn eigen ideeën over modern Heidendom. Zaken die ik hieruit opmaak en mijn ideeën daarover deel ik vaak met andere Heidenen om zo een beter beeld te krijgen van ons eigen geloof.
Rituelen
Waarom rituelen?
Rituelen komen voor in alle culturen, niet enkel met een religieuze lading.
Denk aan een diploma uitreiking, een seculier huwelijk of zelfs een verjaardag. Het is een manier om stil te staan in het leven bij een moment met een speciale betekenis.
De handelingen staan in het teken van deze specifieke betekenis waarover het ritueel wordt uitgevoerd. Deze duren zo lang als dat het gewenst is.
Voor mij als Heiden is het de wens om het Goddelijke te erkennen op de wijze zoals deze gedaan werd door mijn Germaanse voorouders, met eigen persoonlijke invulling.
In mijn rituelen voer ik handelingen uit om de band tussen de mens en het Goddelijke te erkennen op een vergelijkbare wijze zoals mijn Germaanse voorouders dat ook vermoedelijk deden. Dit gaat gebruikelijk door middel van offerrituelen.
Ik zeg uiteraard vermoedelijk, omdat we helaas door de breuk van de Kerstening niet exact weten op dit moment hoe die rituelen precies werden uitgevoerd. Persoonlijke invulling is daarin verder leidend. Niet elk ritueel is daarom hetzelfde.
Wederkerigheid
Voor mij als Heiden staat dit woord centraal in het erkennen van de band tussen het Goddelijke en het menselijke. Als polytheïst geloof ik dat de Goden & Godinnen de macht hebben om geschenken te geven en het is mijn ervaring dat zij dat ook doen.
Als mens geloof ik dat het dus van belang is om deze geschenken van hen te erkennen en in dank tot hen te offeren en bidden op bepaalde momenten. Daarmee poog ik de wederkerigheid tussen ons te beamen en deze door middel van offeren in stand te houden.
Dit is gegrond in de Germaanse mythologie en Nederlandse archeologie.
Als we bijvoorbeeld kijken naar een paar versen uit de Havamal, te lezen in de Poëtische Edda, dan lezen we duidelijk dat geschenken geven van belang was voor mijn voorouders.
Bijvoorbeeld:
v.39 | Nooit heb ik iemand ontmoet zo vrijgevig die eenmaal gegeven ook als gegeven beschouwde. Die zo gul met zijn geld was, dat het hem pijn deed om te worden beloond.
v.41 | Maak vrienden blij met kleren en wapens. Zelf kom je ook goed voor de dag. Met geven en nog eens geven duurt vriendschap het langst, zo lang het zo wordt ervaren.
Hieruit opgemaakt kunnen we aannemen dat het geven van geschenken van belang was om vriendschap tussen mensen te beamen. Voor mijzelf als Heiden, die een persoonlijke band met de Germaanse Goden & Godinnen beaamt, is het uitvoeren van offerrituelen en gebeden daarom dus belangrijk.
Vanuit archeologische hoek is het offeren aan de Goden & Godinnen dan ook erg goed aangetoond. Daarin heeft het Noord-Hollandse Huis van Hilde een heel interessant stuk geschreven over offers aan de Germaanse Goden Donar & Wodan in de Nederlandse provincies Noord-Holland & Friesland.
Offerrituelen zijn daarom dus fundamenteel voor mijn religieuze praktijk.
Voor meer informatie over offerrituelen zou je eventueel deze video van YouTuber Ocean Keltoi kunnen bekijken waarin hij daarin zijn eigen opvattingen over deelt:
Wat offer ik aan de Goden & Godinnen?
Meestal offer ik zaken zoals voedsel of drank, zoals ik een hoog geëerde gast in mijn huis iets te eten of drinken in huis geef. In gebed nodig ik hen namelijk uit binnen in mijn eigen woonruimte en zij zijn daarom als gast daarin welkom. Een offer wordt dan gegeven om de band tussen ons te blijven beamen.
Het offeren hoeft echter niet altijd voedsel of drank te zijn. Het kan ook tijd en energie steken in daden die met hen geassocieerd zijn die hen, mits je deze in hun naam doet, eer geven.
Een aantal voorbeelden zijn bijvoorbeeld een workout-routine volgen in de naam van Thor. Een studie volgen in naam van Wodan of bepaalde mate van liefdadigheid doen in naam van Baldr.
Dit zijn maar een aantal voorbeelden uiteraard.
Voorouders & Landgeesten
Offeren aan landgeesten en voorouders is voor mij ook van belang.
Vanuit mijn voorouders ben ik ontstaan. Hun daden hebben uiteindelijk tot mij geleid en ik mag in mijn leven hun lijn doorzetten met mijn eigen daden. Daar regelmatig bij stil staan om mijn voorouders te eren door middel van offer rituelen aan hen of door over hen te leren brengt mij dichter bij hen die voor mij kwamen.
Het leren van hun geschiedenis door daarover boeken te lezen, documentaires bekijken of het bezoeken van musea is mijn manier om die band te beamen en te eren. Door over hen te leren leer ik ook over mijzelf en mijn eigen plaats in deze wereld.
Landgeesten laten mij ook mijn eigen plaats merken in deze wereld.
Geboren vanuit het Animistische kernprincipe is er de overtuiging dat alles in de wereld bezield zou zijn. Niet enkel levende wezens, maar ook facetten in het landschap zoals heuvels, rivieren, bossen of velden.
Het is mijn persoonlijke ervaring geweest dat ik meer ervaar dan mijn vijf zintuigen aantonen bij bepaalde landschapsvormen. Mijn persoonlijke vermoeden is dat deze dan ook bezield zouden kunnen zijn en het is daarom wellicht belangrijk om dat te erkennen.
Tijdens mijn offerrituelen offer ik dan ook aan hen. Door over mijn landschap en de natuur om mij heen te leren verbind ik mij verder met hen. Zodoende heb ik een intuïtiever begrip over waar ik woon en met wie ik daarin samen woon.
Met de landgeesten als gids van plaats en mijn voorouders als mijn gids in tijd leer ik langzamerhand mijn plaats kennen in ruimte en tijd.
Reflectie & interpretatie
De spirituele ervaring die een Heiden op kan doen zijn voor een individueel Heiden van kern belang. Vaak is deze rechtstreekse ervaring met het Goddelijke in de wereld dan ook precies de reden waarom er Heidendom beoefend wordt.
Omwille van diens inherente subjectiviteit moet daar echter verantwoordelijk mee worden omgegaan. Er zijn verschillende meningen over hoe dat gedaan wordt, maar over het algemeen worden drie termen gebruikt die van belang zijn:
- Unverified Personal Gnosis
Dit zijn ervaringen, inzichten, ideeën en overtuigingen die een individu opdoet zonder deze terug te hebben gevonden bij anderen of in de mythologie. Ze zijn hoogstpersoonlijk van aard en daarom subjectief.
Dit maakt ze niet minder waar. Meestal belichaamd de Unverified Personal Gnosis de verbinding van een individu met één of meerdere Godheden. Die is voor elk individu anders want zowel mensen als Goden & Godinnen zijn anders.
Ruimte voor deze persoonlijke ingeving is inherent aan het Heidendom. - Shared Personal Gnosis
Soms kan het voorkomen dat mensen ervaringen opdoen met de Goden & Godinnen die toevalligerwijs vaker voorkomen. Dit wordt dan een Shared Personal Gnosis genoemd en informeert ons iets algemeens over een bepaalde Godheid.
Ikzelf heb Wodan bijvoorbeeld als heel vaderlijk ervaren. Dit hebben anderen ook zo ervaren en zodoende komt hij nog wel eens vaderlijk over tot mensen. - Verified Personal Gnosis
Wanneer een bepaalde ingeving voorkomt in de mythologie dan vinden we dit onderdeel terug. Het kan betekenen dat de Heidenen van weleer de Godheid in kwestie op exacte wijze ervoer als de Heiden van nu en dat brengt extra geloofwaardigheid over een bepaalde Godheid in het algemeen.
Het delen van de persoonlijke ervaringen met anderen brengt een mate van kwetsbaarheid met zich mee. Daarom is het van belang om daar zorgvuldig mee om te gaan.
Interpretatie
Het interpreteren van dit soort ervaringen is van belang om het pad verder te kunnen bewandelen. Het belangrijkste aspect van diens interpretatie is het eigen gevoel.
Omdat dit soort ervaringen van hoogst persoonlijke aard zijn is het essentieel om het eigen gevoel daarin volledig de ruimte te laten geven voor eigen interpretatie. Niemand kan iets voor een ander interpreteren.
Ook dit is gegrond in de Germaanse mythologie, zie Wodans Havamal weer:
v.8 | Gezegend is hij die wordt bejegend met warmte en respect. Moeilijk heeft hij het die leunt op het verstand van een ander.
v.9 | Gezegend is hij die tijdens zijn leven lof en wijsheid vergaart. Kwalijk is de raad die vaak wordt verkregen via het verstand van een ander.
Daarin is eigenlijk geen slechte manier om te interpreteren, enkel persoonlijke.
Mits de interpretatie gesteund wordt op eigen gevoel en de handelingen die daarop volgen geen schade veroorzaakt. Over dat laatste onderdeel kan verder gediscussieerd worden. Dat staat echter buiten beschouwing van deze pagina.
Persoonlijk zou ik willen vertellen dat ik de Goden & Godinnen als overweldigend ondersteunend heb ervaren in mijn leven. Zowel in ritueel als buiten ritueel.
Mijn eigen interpretaties zijn dan ook met die overtuiging in het achterhoofd gedaan.
Tot slot: Huiselijke rituelen in de Haardcultus
Heidendom is, zoals wellicht vanuit deze pagina valt op te maken, voor mij niet zozeer een spiritueel hobbyisme of enkel een religie. Het is een voor mij een wijze van leven. Buiten mijn rituele structuur bepaalt het in veel gevallen hoe ik naar de wereld kijk en hoe ik wens te handelen. Echter heb ik er wel een bepaalde rituele structuur in gebouwd.
Deze rituelen voer ik thuis uit op mijn eigen altaar.
Bij het schrijven van deze pagina probeer ik elke zondagavond een kort ritueel uit te voeren. Daarin bid en offer ik aan één specifieke Godheid, voorouders en landgeesten.
Ik beaam de band en deel de kwesties die op mijn hart liggen aan hen. Dit doe ik zo eerlijk mogelijk, gezien ik geloof dat ze meestal toch wel weten waarover ik wil bidden.
Mijn huidige praktijk concentreert zich voornamelijk op de Godheden Tiwaz, Wodan, Donar & Nehalennia. Zij vormen daarin de kern van mijn Haardcultus zoals we dat in het modern Heidendom noemen. Deze Goden en Godin waren voor mijn voorouders belangrijk en zodoende zijn zij nu voor belangrijk.
Dit is hoe ik Heidendom doe.
